Siirt Hakkında

Geçmişten günümüze inanılmaz bir kültür etkileşimi yaşamış, farklı kültürlerle etkileşim içinde olmuş, tarihin gizli bahçesi Siirt… Batısında Anadolu, güneyinde Büyük Mezopotamya kültürlerinin olduğu Siirt, 12.000 yılı bulan geçmişiyle tarihin gizli kanıtıdır. Varlığının bulgulara geçtiği ilk dönemlerde, Tel Halef ve El-Ubeyd kültürlerine dahildir. İlk olarak Samiler, şehirler kurarak bu bölgede medeniyet faaliyetlerine başlamıştır. Samilerle yükselişe geçen Siirt’te sırasıyla Sümerler, Akadlar, Gutiler, Asur, Babil, Mitanni ve Hurriler görünmüştür. Siirt, en parlak dönemlerinden birini Medler zamanında yaşamıştır. Kyras’la birlikte Perslerin eline geçen şehir, Büyük İskender’e kapılarını açmış ve Helenistik kültürün de önemli mimarlarından biri haline gelmiştir. Ardından Part ve Sasaniler ile Roma arasında önemli bir mücadeleye sebep olmuştur.

640’ta İslam ordularının, İyad Bin Ganem ve Halid Bin Velid komutasında bölgeye gelmesiyle birlikte, Siirt Patriği şehri Müslümanlara teslim etmiştir. Sarp dağları, korunaklı kaleleri ve stratejik önemiyle Siirt, halifeler devrinden sonra sırasıyla Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Hasankeyf Artukluları, Zengiler ve Eyyubiler’in eline geçmiştir. Orta Asya’dan bölgeye yoğun göçün yaşanmasıyla buraya Anadolu Selçukluları hakim olmuş, bölgede Harzemşahlı Celaleddin faaliyet göstermiştir. Moğolların istilası ile birlikte büyük bir karmaşa baş gösterdiyse de Safeviler ve Akkoyunlular burada büyük imar faaliyetleri geliştirmişlerdir.

Bu dönem sonrası Botan (Cizre) Emirliği’nin parlamasıyla doğu medeniyetinin önemli merkezlerinden biri haline gelen Siirt, İslam coğrafyasında bir ilim merkezi olarak medreseleriyle ün salmış ve birçok alim, edebiyatçı, coğrafyacı, gökbilimci, hekim ve yönetici yetiştirmiştir. Çaldıran Savaşı’ndan sonra Osmanlıların eline geçen şehir, 1524’te şehrin sahibi olan Eyyübi soyunun sona ermesi üzerine önce Diyarbekir, ardından da Van eyaletine bağlı bir sancak haline getirilmiştir. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nin bir ili olan Siirt, 1990 yılında Batman ve Şırnak’ın il olmasıyla yeniden yapılandırılmıştır.